درستی و نادرستی انتشار ویروس کرونا از طریق کولرها
بهتر است افراد در مکان‌های عمومی که از کولرهای آبی و گازی استفاده می‌شود، ماسک بزنند.
وجود هرگونه آلودگی مثل ویروس کرونا در فضای سربسته می‌تواند به وسیله فن کویل به چرخش در آمده و سایر افراد حاضر در اتاق هم در معرض آلودگی قرار بگیرند زیرا ویروس کرونا از طریق قطرات تنفسی به ویژه هنگام عطسه و سرفه و حتی صحبت کردن قابل انتشار است.
ویروس کرونا می‌تواند در فاصله یک تا دو متری از طریق عطسه و سرفه منتقل شود و تعداد ذرات آلوده که از این مسیر از بدن فرد ناقل خارج می‌شود بر اساس نوع و شرایط انتقال می‌تواند بین ده تا صدها هزار ذره آلوده باشد.
هرچند این ویروس از طریق تماس دست با محیط یا سطح آلوده به ویروس مثل تجهیزات، دستگیره درها، میز و صندلی، شیرآلات، نرده پله، پریز و کلید برق که به طور عمومی و مشترک استفاده می‌شود هم قابل انتقال است. حتی مواردی مثل اسکناس، کاغذ، اسناد که در اداره‌ها دست به دست می‌شود هم قابلیت انتقال ویروس کرونا به دست افراد و سپس در صورت تماس با چشم، دهان و بینی، ابتلا به این ویروس را به دنبال خواهد داشت.
ویروس‌های تنفسی از جمله کرونا خود به خود حرکت نمی‌کنند؛ به عبارتی آنها نه پای حرکت و نه امکان جابه‌جایی دارند و این ما هستیم که زمینه جابه‌جایی و ورود ویروس به بدن را فراهم می‌کنیم. ویروس های تنفسی معمولا در اثر عوامل مکانیکی مانند باد، ذرات گرد و غبار، حرف زدن و دست زدن به جاهای آلوده به بدن منتقل می‌شوند و به عبارتی هیچ ویروس تنفسی نمی‌تواند خودش حرکت کند.
درحال حاضر شواهدی مبنی بر اینکه ویروس از طریق هوا ممکن است منتقل شود مطرح شده که در فضای بسته به دلیل استفاده از وسایل سرمایشی و گرمایشی مانند کولر و پنکه، ویروس به چرخش در آمده و احتمال ابتلای افراد بالاتر می‌رود. هرچند رعایت فاصله گذاری و استفاده از ماسک احتمال انتقال را به شدت پایین می‌آورد، اما حضور طولانی مدت در فضاهای بسته پرتجمع می‌تواند تعداد ویروس را به سرعت افزایش دهد.
چرا تهویه مناسب اهمیت دارد؟
تهویه هوا یکی از ملزومات جلوگیری از انتقال ویروس محسوب می‌شود. تعداد پاتوژن‌ها و عوامل بیماری‌زا در فضاهای سربسته می‌تواند به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کند. در نتیجه تهویه منظم و مناسب می‌تواند خطر عفونت را کاهش داده و تامین هوای تازه یا افزایش مقدار هوای تازه یک اقدام ارزشمند برای کنترل عفونت است.
در فصل‌های گرم سال، تهویه با استفاده از سیستم‌های خنک کننده مثل کولرهای گازی، کولرهای آبی، چیلر و پنکه انجام می‌شود که هر کدام از این موارد در جای خود قابل بررسی است.
بر اساس توصیه انجمن سرمایش و گرمایش آمریکا، فضاهای بدون تهویه ممکن است باعث اضطراب حرارتی شده و در نتیجه مقاومت افراد نسبت به عفونت را کم کند. بنابراین استفاده نکردن از وسایل خنک کننده هوا برای جلوگیری از انتشار ویروس کرونا پیشنهاد نمی‌شود. در این شرایط بهتر است توصیه‌های بهداشتی مثل فاصله گذاری فیزیکی، استفاده از ماسک، شستن مداوم دست‌ها، گندزدایی سطح‌ها جهت کاهش خطر انتقال ویروس کرونا جدی گرفته شود.
ویروس کرونا در تجمعات شیوع بالاتری دارد. در زمستان در شهرهایی که تجمع بیشتر است شیوع بیشتر می‌شود؛ در تابستان هم چون مردم در اتاقی که کولر دارد بیشتر جمع می‌شوند، شیوع بیماری بیشتر می‌شود.
کولرهای آبی ایمن‌ترند:
کولرهای آبی با توجه به اینکه در فضای بیرون ساختمان قرار می‌گیرند و هوا از بیرون تامین می‌شود، تهویه مناسبی را تامین می‌کنند. در واقع باید تامین هوای تازه توسط این کولرها از بیرون ساختمان و ترجیحا جایی که محل تردد نباشد انجام شده و هوای داخل محیط دوباره وارد کولر آبی نشود.
هنگام استفاده از کولرهای آبی در اماکن عمومی حداقل یک ساعت پیش از شروع ساعت کاری، باید این دستگاه‌ها جهت بهبود رقیق سازی هوا روشن شود و حداقل یک ساعت بعد از اتمام ساعت کاری خاموش شود.
همچنین باید برای برقراری جریان و عبور هوا و جایگزینی هوای تازه با هوای داخل ساختمان، چند دریچه یا پنجره باز گذاشته شود و دریچه‌های کولر هم طوری تنظیم شود که باد مستقیم به سمت افراد پرتاب نشود.
در فضاهای عمومی که از کولرهای آبی استفاده می‌شود هم توصیه شده که افراد حاضر از ماسک استفاده کنند.
افرادی که به ویروس کرونا مبتلا هستند یا افرادی که در قرنطینه خانگی به سر می‌برند باید از ماسک استفاده کرده و در اتاقی جدا از سایر افراد حضور داشته باشند و این اتاق باید پنجره‌ای به بیرون داشته تا امکان برقراری تهویه طبیعی وجود داشته باشد.
کولر آبی هوا را از بیرون مکش کرده و وارد فضای داخلی می‌کند. اگر کولر آبی در منازل استفاده می‌شود مشکلی ندارد. بهتر است که پنجره کمی باز باشد تا هوا به سمت بیرون هدایت شود.
ولی اگر از کولر آبی در اداره‌ها و فضاهای عمومی استفاده می‌شود، بحث دیگری است. کولر آبی هوا را به جریان می‌اندازد و اگر کسی در این فضاها مبتلا به ویروس کرونا باشد و قطرات تنفسی او در هوا منتشر شده باشد، بهتر است همه افراد در اداره‌ها و فضاهای عمومی که از کولر آبی استفاده می‌شود، از ماسک استفاده کنند.
کولر گازی می‌تواند ویروس را جابه‌جا کند:
کولرهای گازی هوای اتاق را داخل پنل به جریان انداخته و با جذب رطوبت و گرمای محیط، هوا را خنک می‌کنند. در واقع هوای داخل محیط را به گردش در می‌آورند. با توجه به اینکه انتقال ویروس کرونا از طریق قطرات تنفسی اتفاق می‌افتد، این قطرات به دلیل وزن بالا به سمت پایین حرکت کرده و به دلیل اینکه هوای ورودی کولر گازی از بالا گرفته می‌شود، عمدتا در داخل کولر گازی نمی‌چرخد، اما هوایی که کولر گازی جابه‌جا می‌کند ممکن است باعث جابه‌جا شدن ویروس کرونا شود.
برای استفاده از کولرهای گازی در این دوران بهتر است دما بین ۲۴ تا ۳۰ درجه سانتی گراد و رطوبت بین ۴۰ تا ۷۰ درصد تنظیم شود. همچنین در زمان استفاده از این کولرها نیز باید پنجره‌ها به میزان کمی باز گذاشته شود تا چرخش هوای خنک توسط دستگاه‌ها با ورودی هوای آزاد از طریق پنجره انجام شده و در واقع به نوعی هوا در جریان باشد.
همچنین فیلترهای کولر گازی در فضاهای عمومی باید به طور روزانه شست‌وشو و تمیز شود و دریچه به شکلی تنظیم شود تا باد مستقیم به طرف افراد پرتاب نشود. در فضاهای عمومی که از کولرهای گازی استفاده می‌شود، باید افراد حاضر در این مکان‌ها ماسک بزنند. در فضاهایی که هیچ پنجره یا دریچه‌ای برای تامین هوا از بیرون وجود ندارد، وضعیت انتقال ویروس کرونا خطرناک است و نباید از این نوع دستگاه‌ها استفاده کرد.
کولر گازی هوای داخل را مکش کرده و خنک می‌کند و دوباره در همان فضا پخش می‌شود. بنابراین اگر ویروس در فضا وجود داشته باشد، ممکن است ویروس منتشر شود.
کولر گازی خانگی یک وسیله خنک‌کننده داخلی است و تا زمانی که فرد بیمار در محیط آن خانه حضور نداشته باشد، این وسیله به هیچ عنوان نقشی در انتقال بیماری نخواهد داشت، اما در صورتی که در یک محیط پرتراکم عمومی مانند اداره، فردی مبتلا وجود داشته باشد، کولر نقش موثری در انتقال ویروس از فرد مبتلا به دیگران دارد. اگر در یک محیط عمومی که به وسیله کولرهای گازی خنک می‌شود یک فرد بیمار وجود داشته باشد به دلیل وجود ویروس در بازدم و عطسه این افراد، با گذشت زمان تراکم ویروس در محیط افزایش می‌یابد و تعویض هوا می‌تواند به کاهش این تراکم کمک کند.
بهتر است در محیط‌های عمومی از یک سیستم تهویه مطبوع استفاده شود که قادر باشد هر پنج دقیقه یک بار حجم هوای محیط را تعویض کند
در حال حاضر بهترین خنک کننده کولر آبی است که هوا را از بیرون دریافت، خنک و وارد اماکن مسکونی و اداری می‌کند. اما باز کردن پنجره‌ها می‌تواند احتمال انتقال آلودگی را کاهش دهد.
استفاده از برخی خنک کننده‌ها همچون کولر گازی و اسپلیت احتمال انتقال آلودگی کرونا را افزایش می‌دهد، زیرا این خنک کننده‌ها صرفا سبب چرخش هوای داخلی محیط خواهد شد. بنابراین در صورت حضور یک ناقل در محیط بیماری منتقل می‌شود.